-https://www.muhammediyye.org/-المحمية علي الكتاب و السنة الصحيحة-
İsmi ve nesebi; Tallıa b. Ubeydullah b. Osman b. Amr b. Ka’b
b. Sa’d b. Teym b. Murre b. Ka’b b. Lüey b. Galib el-Kuraşi et-Teymî. Künyesi; Ebu Muhammed’dir. Cennetle müjdelenen on sahabedendir. İslâm’a ilk giren sekiz kişiden biridir. Ebu Bekir radıyallahu anh’m vesilesiyle Müslüman olan beş kişiden biridir. Şura ashabı olarak bilinen altı kişiden de biridir.Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den rivayette bulunmuştur. Kendisinden de; oğulları Yahya, Musa ve İsa, Kays b. Ebi Hazım, Ebu Seleme b. Abdirrahman, el-Ahnef, Malik b. Ebi Amir ve başkaları rivayette bulunmuştur. Annesi; es-Sa’be bintu’l-Hadramiye Yemen’li bir kadın olup
el-A’lâ b. El-Hadramî’nin kız kardeşidir. el-Hadrami’nin ismi Abdullah b. Abbad b. Rebia’dır.
Bedir Savaşı esnasında Şam’da ticaret yapıyordu. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem onun ganimetten payını ayırmıştı. Uhud Savaşma katıldı, en güzel şekilde Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’i canıyla korudu. Ona doğru gelen oku eliyle çeldi ve parmağı koptu. Zübeyr b. Bekkar, Musa b. Talha’dan rivayet ediyor: Talha radıyallahu anh kızıla çalan beyaz tenli, kısaya yakın orta boylu, geniş omuzlu, iri ayaklı idi. Döndüğü zaman tüm vücuduyla dönerdi.” Zübeyr b. Bekkar Muhammed b. İbrahim b. El-Haris’ten rivayet ediyor: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Zi-Kared gazvesinde “Beysanu Malih” denilen bir suya uğradı. “Bu ne kadar güzel ve tatlıdır” dedi ve ismini değiştirdi.
Talha radıyallahu anh bu suyu satın aldı ve sadaka olarak verdi. Bunun üzerine Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Ey Talha! Şüphesiz sen Feyyaz’sın (Eli açıksın)”106 buyurdu. Bundan dolayı ona “Talhatu’l-Feyyaz” denildi.Müslüman oluş sebebi hakkında İbn Sa’d, İbrahim b. Muhammed b. Talha’dan rivayet ediyor: Talha radıyallahu anh dedi ki: “Busra panayırında bulunduğum bir sırada, oradaki bir manastırın rahibi: “Sorun bakayım, bu panayır halkı arasında, ehl-i Harem’den
bir kimse var mı?” diye sesleniyordu. “Evet ben varım!” dedim. Bunun üzerine rahip: “Ahmed zuhur etti mi?” diye sordu. “Ahmed de kim?” dedim. Rahip: “Abdullah b. Abdulmuttalib’in oğludur. Bu ay O’nun çıkacağı
aydır. O, peygamberlerin sonuncusudur. Haremden çıkarılacak; hurmalık, taşlık ve çorak bir yere hicret edecektir. Sakın O’nu kaçırma” dedi. Rahibin söyledikleri kalbime yer etti. Oradan alelacele ayrılıp kafileyi geride bırakarak Mekke’ye döndüm. Aileme; “Bizden sonra Mekke’de bir hadise oldu mu?” diye sordum.
Dediler ki; “Evet, Abdullah’ın oğlu Muhammed çıktı peygamberliğini iddia ediyor. Ebu Kuhafe’nin oğlu da (yani Ebu Bekir radıyallahu anh) O’na tabi oldu.” Hemen Ebû Bekir’in yanma gittim. Beni ona götürdü. Müslüman oldum ve rahibin haberini anlattım.” Vakıdî şöyle demiştir: “Talha b. Ubeydullah esmer benizli, sık
saçlı fakat saçları ne kısa kıvırcık ne de düz ve uzundu. Güzel yüzlü idi. Yürüdüğü zaman sür’atli yürürdü. Saçlarını boyamazdı.”
Zübeyr b. Bekkar’m mürsel yollardan rivayetine göre peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ashabı arasında kardeşlik kurduğunda Talha ile Zübeyr’i kardeş yapmıştır. Diğer rivayete göre ise Talha ile Ebu Eyyub arasında kardeşlik kurmuştur. Tirmizi, Abdullah b. Ez-Zübeyr’den rivayet ediyor: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in şöyle buyurduğunu işittim: “Talha, Uhud’da yaptığı ile cenneti kendisine vacip kıldı.”107 İbn İshak dedi ki: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem
Uhud günü dağda bir kayaya tırmanıyordu. Sırtına iki zırhı üstüste giyinmiş olduğundan tırmanamadı. Bunun üzerine Talha radıyallahu anh başını eğdi. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem onun sırtında basarak tırmandı.” Bu Ebu Ya’la’nın rivayet lafzıdır. Yunus b. Bukeyr, Megazi’sinde Zübeyr radıyallahu anh’den
şu metinle rivayet etti: “Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i kayaya tırmanırken gördüm. Sırtına iki zırh giymişti...” bu rivayetin sonunda Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Talha cenneti vacip kıldı” buyurmuştur. Zübeyr b. Bekkar îbn Abbas radıyallahu anhuma’ya ulaşan
isnadıyla rivayet ediyor: Sa’d b. Ubade radıyallahu anh dedi ki: “Sahabeden bir toplulukla beraber Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem’e ölüm üzere biat ettik. Uhud gününde Müslümanlar bozguna uğradığında sabrettiler. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem için canlarım feda ettiler. Onlardan öldürülen öldürüldü.” Bu şekilde biat edenleri de şöyle saydı: Ebu Bekir, Ömer, Talha, Zübeyr, Sa’d, Sehl b. Huneyf ve Ebu Ducane. Ejarekutni, el-Efrad’da Musa b. Talha’dan, o da babasından
rivayet ediyor: Talha radıyallahu anh’m eline ok isabet ettiği zaman “Ah, ah” dedi. Bunun üzerine Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem: “Şayet “Bismillah” deseydin elbette sen dünyada olduğun halde Allah’ın senin için cennette bina ettiği evi görecektin.”108
Buhari109 Kays b. Ebi Hazım’m şöyle dediğini rivayet eder:
“Talha’nın Uhud’da Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i koruduğu elini kurumuş halde gördüm.” İbnu’s-Seken şöyle dedi: “Talha, her biri Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in hanımlarının kızkardeşi olan dört hanımla evlenmiştir: Ümm Külsüm bintu Ebi Bekr Aişe’nin kızkardeşidir. Hamne bintu Cahş Zeyneb’in kızkardeşidir. El-Faria bintu Ebi Süfyan Ümm Habibe’nin kızkardeşidir. Rukayye bintu Ebi Umeyye Ümmü Seleme’nin kızkardeşidir. Allah onlardan razı olsun. Yakub b. Sufyan, Tarih’inde Kabisa b. CabiFden rivayet ediyor: “Talha ile arkadaşlık ettim. Onun kadar istenmediği halde bolca mal veren kimse görmedim.” Halife (b. Hayyat), Tarih’inde Kays b. Ebi Hazım’dan rivayet
ediyor: “Cemel gününde Talha dizinden ok yemişti. Tutulduğunda deliniyor, bırakıldığında kan fışkırıyordu. Bunun üzerine “bırakın” dedi.
İbn Asakir110 birçok yoldan rivayet ediyor: “Mervan b. El-Hakem’in attığı ok ile vuruldu. Bu yara sebebiyle öldü.” Begavi sahih isnad ile el-Carud b. Ebi Sabre’den rivayet ediyor: “Mervan Cemel gününde Talha’ya bakarak: “Bu günden sonra intikam istemem” dedi ve bir ok fırlatarak onu öldürdü.”
Yakub b. Sufyan, sahih isnad ile Kays b. Ebi Hazım’dan rivayet ediyor: “Mervan b. El-Hakem Talha’yı at üzerinde gördü ve
şöyle dedi: “Bu Osman’a yardım etti.” Bir ok atarak onu dizinden vurdu.
Ölünceye kadar yarasından kan akmaya devam etti.” Abdulhamid b. Salih bunu Kays’tan rivayet etmiştir. Taberani111 Yahya b. Süleyman el-Cufi’den o da Vekî’den aynı isnad ile rivayet ediyor: “Mervan b. El-Hakem’i Talha’ya ok attığı gün gördüm. Ok
Talha’nın dizine isabet etti. Ölünceye kadar yarasından kan akmaya devam etti. Bu, hicretin 36. Yılı Cemadiye’l-Ula ayında oldu.” İbn Sad’ın rivayetine göre Cemadiyelahire’nin son on gününde Perşembe günü vuruldu. 64 yaşında idi.”112
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.