4. Makabeler
MAKABELER'İN DÖRDÜNCÜ KİTABI
GİRİŞ
Makabeler 'in Dördüncü Kitabı Yeruşalim 'in yıkılmasından önce yazılmıştır. Ahlaksal bir deneme olarak kaleme alınmıştır. Çekilen sıkıntılara karşı aklın üstünlüğünü anlatmaktadır.
Ana Hatlar
1:1-3:19 Aklın üstünlüğü
4:1 -26 Antiyokus 'un baskısı
5:1-7:23 Kâhin Elazar'ın şehit düşmesi
8:1-18:24 Yedi kardeşle annelerinin çektiği işkence
Yazarın İşini Tanımlaması
1 Şimdi ele alacağım konu oldukça felsefidir. İnanca bağlı aklın duygulara egemen olup olmamasını içerir. Bu nedenle felsefeye çok özen göstermenizi önermem yerinde olur.
2Çünkü bilgi arayışında olanlar için bu konu yaşamsal bir önem taşımaktadır. Ayrıca en yüce erdeme övgüyü içerir. Tabii ki burada akılcı düşünmekten söz ediyorum.
3-4Eğer aklın, özdenetimi engelleyen şehvet ve oburluk gibi duyguları denetim altında tuttuğu açıksa, aklın adaleti saptıran kötü niyet gibi ve cesaretin yolunda birer engel olarak duran öfke, korku ve acı gibi duygulara egemen olduğu da açıktır.
5Belki bazıları, "Akıl duyguları denetim altında tutuyorsa neden unutkanlık ve bilgisizlik üzerinde etkin olmuyor" diye sorabilirler. Mantık yürütme çabaları gülünçtür.
6Çünkü akıl kendi duygularına değil, özdenetim, adalet ve cesarete karşı olan duygulara egemendir. Burada amaç onları yok etmek değil, kendimizi onlara kaptırmamaktır.
7Çok sayıda çeşitli örneklerle aklın duygulardan üstün olduğunu size kanıtlayabilirim.
8Fakat bunu en iyi biçimde, erdem uğruna ölen Elazar, yedi kardeş ve annelerinin asil cesaretlerini örnek vererek gösterebilirim.
9Bunların hepsi, ölüme yol açan acıları hor görerek aklın duygulara egemen olduğunu gösterdiler.
10Bu yıldönümünde erdemleri için anneleriyle birlikte iyilik ve soyluluk uğruna ölenleri övmem yerindedir, ama aynı zamanda taşıdıkları onurdan dolayı onları kutsanmış diye çağırıyorum.
11Herkes, onlara işkence edenler bile cesaretleri ve dayanıklılıkları karşısında hayran kaldılar. Ulusları üzerinde kurulan zorba hükümetin düşmesine de neden oldular. Dayanma güçleriyle zalim hükümdarı yendiler ve böylece onlar aracılığıyla kendi toprakları paklandı.
12Birazdan bunları anlatma olanağını bulacağım, ama alışkanlığım olduğu üzere temel ilkelerimle başlayacak, tüm bilgeliğe sahip olan Tanrı'yı yüceltecek ve sonra onların öyküsüne döneceğim.
Aklın Üstünlüğü
13Bu nedenle araştırma konumuz aklın duygulara egemen olup olmadığıdır.
14Biz aklın ve duygunun tam ne olduğuna, duygunun kaç tür olduğuna ve aklın bunların üzerinde egemen olup olmadığına karar vereceğiz.
15Akıl yürütme, sağlam bir mantıkla bilgece yaşamı seçen zihindir.
16Bilgelik ise, insani ve ilahi konuların ve bunların nedenlerinin bilgisidir.
17Bu da işimize yarayacak insansal sorunlar ve ilahi konuları saygıyla öğrenmemizi sağlayan yasa üzerindeki eğitimdir.
18Bilgeliğin türleri şunlardır: Mantıklı düşünme, adalet, cesaret ve özdenetim.
19Mantıklı düşünme bunların tümünden üstündür, çünkü bunun aracılığıyla akıl duygulara egemen olur.
20En kapsamlı iki duygu türü zevk ve acıdır. Doğal olarak her ikisi de beden ve ruhla ilgilidir.
21Hem zevk hem de acı duygularının birçok sonucu vardır.
22Bu nedenle arzu zevkin önünden gider, haz da ardından gelir.
23Korku acının önünden gider, üzüntü ardından gelir.
24İnsan bu deneyimin üzerinde düşündüğünde anlayacağı gibi öfke, zevk ve acıyı içeren bir duygudur.
25Zevkin kendisinde kötülüğe eğilim vardır. Bu, tüm duyguların en karışığıdır.
26-27Ruhta bu kendini beğenmişlik, açgözlülük, şöhrete susamışlık, rekabet ve kötü niyet olarak görünür; bedende de oburluk, gelişigüzel yemek yeme ve kendi kendine ziyafet çekmedir.
28-29Zevk ile acı beden ve ruhta gelişen iki bitki olduğu gibi bu bitkilerin de birçok sürgünü vardır. Usta budayıcı olan akıl bu sürgünleri birer birer keser, bağlar, yabani otlardan ayıklar, iyice sular ve böylece alışkanlık ve duygulardan oluşan ormanı evcilleştirir.
30Dolayısıyla akıl duyguların egemeni, ama erdemlerin kılavuzudur.
Şimdi ilk olarak akılcı düşünmenin, özdenetimin dizginleyici gücü aracılığıyla duygulara egemen olduğunu gözlemleyin.
31demek ki özdenetim arzulara egemendir.
32Arzuların bazıları zihinsel, bazıları fizikseldir ve aklın her ikisini de yönettiği açıktır.
33Yoksa canımız yasak yiyecekleri çektiğinde kendimizi onlardan alacağımız zevklerden yoksun kılmamız başka nasıl açıklanabilir? Bu aklın istekten daha üstün olmasından dolayı değil mi? Ben öyle düşünüyorum.
34Canımız yasanın bize yasakladığı deniz ürünlerini, kuşları, hayvanları ve diğer yemekleri çektiği zaman kendimizi tutmamızın nedeni, aklın üstünlüğüdür.
35Çünkü duyguların iştahları ölçülü akıl tarafından engellenip kontrol edilir. Bedenin tüm güdüleri akıl tarafından dizginlenir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.