Sorularla islamiyet-18-> Cevap: İslâmî hükümlerin ilk kaynağı Allah'ın kitabıdır. Ona önden ve arkadan batıl gelmez. Hamde layık, hikmet sahibi Allah'tan gelmiştir. Kur'ân-ı Kerim'den sonra, Rasûlullah'tan (s.a) sabit olan hadis-i şerifler gelir. Çünkü Nebi (s.a) rabbinin emir ve nehiylerinin tebliğci-si ve vahyinin açıklayıcısıdır. Vahiy konusunda emindir. Allah Nebisi için Necm Suresinde şöyle buyuruyor:
O hevasından konuşmaz, o (Kur'an) ancak ona vahyedilmiştir. (Necm/3-4)
Bu iki kaynaktan sonra Kur'ân ve hadise muhalif olmamak kaydıyla diğer kaynaklar gelir ki dini hükümler onlarla daha iyi anlaşılır. Bu kaynaklar da, icma, kıyas ve sahabe'nin (r.a) sözleridir.
Bir^şey hakkında Kur'ân ve hadiste bir hüküm varsa, artık o konuda ictihad yapılmaz. Çünkü kesin hükümle (nasla) beraber ictihad olmaz. Burada selef ve halefin sözüne de bakılmaz.
Ancak kitap ve sünnette bir hüküm bulamadığımızda selefin sözünü halefin sözünden önce değerlendirmemiz, bilhassa hulafa-i râşidî-nın sözlerini ve uygulamalarını dikkate almamız gerekir. Çünkü Rasû-toU (s.a) şöyle buyurmuştur:
Benim sünnetime ve benden sonraki Raşit halifelerimin sünnetine sarılın.
Şüphesiz Rasûlullah'ın ashabı dini hükümleri herkesten daha iyi biliyorlardı. Çünkü onlar Hz. Peygamber'in yanında bulunmuş, vahyin inişine şahid olmuş, uygulamalarını bizzat görmüş kimselerdir.
Bu nedenle İmam Ebu Hanife şöyle demiştir:
Ben önce Allah'ın kitabına müracaat ederim, onda bulamazsam Allah Rasûlünün sünnetine baş vururum. Allah'ın kitabı ve Rasûlullah'ın sünnetinde bulmazsam, ashabın sözlerine başvururum. Onlardan dilediğimin sözünü alırım, dilediğimin sözünü bırakırım. Onların sözlerinin dışına çıkmam.
Yani İmam demek istiyor ki: Bize Rasûlullah'tan bir hadis gelmişse onu alırız. Sahabeden bir şey gelirse muhayyeriz. Tabiine gelince, biz de onlar gibi ictihad ederiz.
Bundandır ki Ebu Hanife bazı tabiilerin ismini vererek şöyle diyor:
Onlar ictihad eden bir topluluktur. Ben de Onların ictihad ettikleri gibi ictihad ediyorum.
Ve yine tabiinin görüşleri hakkında şöyle söylüyor: Onlar da adam biz de adamız.
Şunu belirtmek lazımdır ki, Ebu Hanife, Şafii, Malik ve Ahmed b. Hanbel güçleri nisbetinde dini hükümleri araştırdılar. Kur'ân'ı kendilerine imam tayin edip hadisi yol gösterici bildiler. Allah da onları bir çok şeye muvaffak kıldı. Onlar doğruya en yakın olanı buldular. Fakat bu, sonradan gelen ve ictihad şartlarına sahip olan âlimlerin ictihad yapmalarına bir engel teşkil etmez. Bu ise çok az âlim ve fakihe nasib olur. Hulasa olarak şunu söyleyebiliriz, selefin sözü halefin sözünden önce dikkate alınır. Ancak selefin bilmediği şeyler de olur.
بسم الله الرحمان الرحيم
الحمد لله رب العالمين وحده لا شريك له و محمد رسول الله لا رسول و لا نبي بعده و الصلاة و السلام علي آله واهل بيته و اصحابه و امته اجمعين
Sitemizde yeralan çalışmalarımız;başta yüce kitabımız Kur'anı Kerim olmak üzere,temel İslami kaynakların anlaşılmasına yardımcı olmak üzere hazırlanmıştır.Bu çalışmalarda bizlerden ilgisini,yardım ve desteğini esirgemeyen kardeşlerimizden ve cümle müslümanlardan. Allah razı olsun.
- اعوذ بالله من الشيطان الرجيم
بسم الله الرحمان الرحيم
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً
Ya eyyuhallezine amenu ediullahe ve ediur resule ve ulil emri minküm, fe in tenaza'tum fi şey'in fe rudduhu ilallahi ver resuli in küntüm tü'minune billahi vel yevmil ahir. Zalike hayrun ve ahsenu te'vila.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.